Rusland heeft opgeroepen tot een onmiddellijke stopzetting van de gevechten in Nagorno-Karabach, waar Azerbeidzjan na maanden van oplopende spanningen een militaire operatie tegen separatistische krachten heeft gelanceerd.
Er zijn tientallen doden en ruim tweehonderd gewonden gevallen bij de gevechten die dinsdag uitbraken toen Azerbeidzjan troepen, gesteund door artillerie, stuurde tegen separatisten in de door Armeniërs gecontroleerde regio Nagorno-Karabach in de zuidelijke Kaukasus.
Nagorno-Karabach wordt internationaal erkend als Azerbeidzjaans grondgebied, maar een deel ervan wordt bestuurd door separatistische Armeense autoriteiten die zeggen dat het hun voorouderlijk thuisland is.
Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zei woensdag dat de tweeduizend man sterke Russische vredesmissie in Nagorno-Karabach burgers evacueerde en medische hulp verleende te midden van de botsingen.
“Wij dringen er bij de conflicterende partijen op aan om het bloedvergieten onmiddellijk te stoppen, de vijandelijkheden te stoppen en burgerslachtoffers te elimineren”, aldus het ministerie in een verklaring.
De Verenigde Staten en Frankrijk riepen dinsdag ook Azerbeidzjan op om zijn offensief tegen de Karabach-separatisten stop te zetten, die meldden dat 27 mensen, waaronder twee burgers, waren gedood en meer dan 200 gewond.
Azerbeidzjaanse functionarissen in de hoofdstad Bakoe zeiden dat de gevechten zouden voortduren totdat de separatisten in Nagoro-Karabach zich overgaven.
“Illegale Armeense strijdkrachten moeten de witte vlag hijsen”, aldus het presidentschap van Azerbeidzjan. “Anders zullen de antiterroristische maatregelen tot het einde voortduren.”
In de Armeense hoofdstad Yerevan kwamen boze demonstranten in botsing met de politie toen ze premier Nikol Pashinyan opriepen af te treden vanwege zijn aanpak van de situatie. De veiligheidsraad van het land waarschuwde voor grootschalige onrust.
De Armeense oproerpolitie houdt de wacht terwijl demonstranten zich verzamelen buiten overheidsgebouwen tijdens een protest tegen de militaire acties van Azerbeidzjan in de regio Nagorno-Karabach, in het centrum van Jerevan, Armenië, op 19 september 2023 [Narek Aleksanyan/EPA]
“Er bestaat momenteel een reëel gevaar van massale onrust in de Republiek Armenië”, zei de raad in een verklaring, waarin hij beloofde “effectieve maatregelen” te nemen om de constitutionele orde te handhaven.
Bij de botsingen in Jerevan raakten ruim dertig mensen gewond, aldus het ministerie van Volksgezondheid.
Het jongste geweld in Nagorno-Karabach komt op een moment dat Rusland, de traditionele machtsmakelaar in de regio, verzandt in zijn oorlog tegen Oekraïne.
‘Illegal, niet te rechtvaardigen en onaanvaardbaar’
De gevechten braken dinsdag uit, slechts enkele uren nadat Azerbeidzjan zei dat vier politieagenten en twee burgers zijn omgekomen bij landmijnontploffingen in Nagorno-Karabach, waarbij de autoriteiten de schuld aan separatisten gaven.
Azerbeidzjaanse strijdkrachten hebben dinsdag het bergachtige gebied van Nagorno-Karabach bestookt met artillerie, straaljagers en drones, volgens de separatistische autoriteiten, die zeiden dat hun bolwerk, Stepanakert, was aangevallen en dat meer dan 7.000 mensen uit 16 dorpen waren geëvacueerd.
De Franse minister van Buitenlandse Zaken Catherine Colonna vertelde verslaggevers dat de operatie van Azerbeidzjan “illegaal, niet te rechtvaardigen en onaanvaardbaar” was.
“Ik zou willen benadrukken dat we Azerbeidzjan verantwoordelijk houden voor het lot van de Armeniërs in Nagorno-Karabach”, zei Colonna.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken sprak telefonisch met de Armeense Pashinyan en de Azerbeidzjaanse president Ilham Aliyev. De Franse president Emmanuel Macron sprak ook met Pashinyan.
Ik sprak vandaag met de Azerbeidzjaanse president Aliyev en drong er bij hem op aan de militaire acties in Nagorno-Karabach onmiddellijk te staken. Het is van cruciaal belang voor Azerbeidzjan om de situatie te de-escaleren om een vreedzame oplossing van het conflict te bevorderen.
— Secretaris Antony Blinken (@SecBlinken) 19 september 2023
Ik sprak vandaag met de Armeense premier Pashinyan om onze diepe bezorgdheid over de militaire acties van Azerbeidzjan uit te drukken. De Verenigde Staten roepen op tot een onmiddellijk einde aan deze onaanvaardbare militaire actie.
— Secretaris Antony Blinken (@SecBlinken) 19 september 2023
Blinken drong er bij Azerbeidzjan op aan om “de militaire acties in Nagorno-Karabach onmiddellijk te staken”.
“Het is van cruciaal belang voor Azerbeidzjan om de situatie te de-escaleren om een vreedzame oplossing van het conflict te bevorderen”, schreef de Amerikaanse president Joe Biden op sociale media, waarbij hij zijn verzoek herhaalde dat hij had gedaan in een telefoongesprek met Aliyev, zei woordvoerder Matthew Miller van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken.
De ex-Sovjet-rivalen in de Kaukasus hebben twee oorlogen uitgevochten om het bergachtige gebied, in de jaren negentig en in 2020.
Het laatste offensief heeft de vrees doen ontstaan dat de onrust de regio zou kunnen destabiliseren.
Azerbeidzjan heeft het offensieve leger gerechtvaardigd door de separatisten te beschuldigen van “een hoog niveau van gevechtsbereidheid”.
Rusland en Turkije, die toezicht houden op een kwetsbare vredesmissie in Nagorno-Karabach, waren op de hoogte gebracht van de operatie in Azerbeidzjan.
Turkije, een historische bondgenoot van het overwegend islamitische Azerbeidzjan, dat vooral het christelijke Armenië als een van zijn belangrijkste regionale rivalen beschouwt, noemde de operatie ‘gerechtvaardigd’ en drong aan op ‘alomvattende onderhandelingen’.
VN-secretaris-generaal Antonio Guterres riep woensdag op tot een onmiddellijke stopzetting van de gevechten.
“De secretaris-generaal roept in de krachtigste bewoordingen op tot een onmiddellijk einde aan de gevechten, de-escalatie en een striktere naleving van het staakt-het-vuren van 2020 en de beginselen van het internationaal humanitair recht”, zei Guterres-woordvoerder Stephane Dujarric.