Iran glijdt weg om zijn klerikale regime te vervangen door een militaire dictatuur, waarschuwden experts zaterdagavond, terwijl sleutelelementen strijden om te overleven in het licht van toenemende onenigheid.
De waarschuwing volgt op een golf van ontslagen waarbij civiele of geestelijke leiders werden vervangen door hogere commandanten van de beruchte Islamitische Revolutionaire Garde.
Het meedogenloze klerikale regime van Iran is aan het afbrokkelen sinds de massale landelijke protesten in december vorig jaar begonnen, na de dood in hechtenis van een 22-jarige student Mahsa Amini nadat ze was gearresteerd omdat ze haar hijab niet op de juiste manier droeg.
Een minder fundamentalistisch regime onder leiding van IRGC-commandant Hosein Salami zou de protesterende Iraniërs genoeg kunnen sussen om nog een decennium aan de macht te blijven – met kernwapens.
Het zou ook een comfortabelere pasvorm kunnen zijn voor bondgenoten Rusland en China.
LEES MEER: Fury als volledig hotel in de stad Wales om te worden overgenomen door vluchtelingen
Recente stappen omvatten het ontslag van de hoogste veiligheidsfunctionaris van Iran, Ali Shamkhani, die toezicht had gehouden op de onderhandelingen die leidden tot een door China bemiddelde overeenkomst tussen Teheran en Riyad, en de leiding had over indirecte onderhandelingen met de regering van de Amerikaanse president Joe Biden gericht op het herstellen van de JCPOA nucleaire deal.
Zijn vervanger, IRGC-commandant Ali Akbar Ahmadian, werd ook benoemd tot vertegenwoordiger van Opperste Leider Ayatollah Ali Khamenei in de Hoge Nationale Veiligheidsraad.
Het is zorgwekkend dat de IRGC nu ook enige controle heeft over het leger, dat van oudsher onafhankelijk was.
“Elke keer dat er een dreiging tegen het regime was, breidde de IRGC haar macht uit”, zei Iran-expert Catherine Perez-Shakdam, directeur van de Forward Strategy-denktank.
“Deze trein rijdt al sinds Khatami in 2005, maar is de laatste tijd in een stroomversnelling geraakt.
“Momenteel wordt het gedaan met de zegen van president Raisi, maar het bereikt nu een kritieke massa. Binnenkort is het enige dat overblijft om te militariseren de leiding zelf.”
Dit kan ook verder reiken dan Raisi tot de Opperste Leider die, op 84-jarige leeftijd, al de impopulaire beslissing heeft genomen om zijn zoon, die niet eens een ayatollah is, als zijn opvolger te benoemen, zei ze.
“Het Westen is misschien gelukkiger met een militaire dictatuur, maar de IRGC begrijpt diplomatie niet en heeft dat ook nooit gedaan. Het is alleen geïnteresseerd in het koloniseren van regionale spelers zoals Irak en Syrië. Een dergelijke overgang zou China echter wel kunnen bevallen.
“En door de mensen schijnbaar de vrijheid te geven die ze zoeken, zullen ze ervoor zorgen dat ze aan de macht blijven, met hun kernwapens.”
Ze voegde eraan toe: “De enige echte kans voor het Westen zou zijn om communicatiekanalen met het leger te openen en te helpen bij het coördineren van een burgeroorlog, maar er is geen eetlust om dit te doen.”